Şantiyeye sevk edilmiş betonun kıvamının çeşitli nedenlerle (yüksek hava sıcaklıkları, döküm hızının yavaş olması, yoğun trafik, çeşitli aksaklıklar vb.) hedeflenen değerde olmaması durumunda, kıvamın düzenlenmesi amacıyla betona kimyasal katkı ilave edilmesi işlemidir.

Şantiyede betona kontrolsüz su ilave edilmesine kesinlikle müsaade edilmemelidir. Bunun yerine kimyasal katkı ile redoz  uygulaması yapılmalıdır. Betonun kolay işlenmesi için şantiyede betona katılan su, basınç dayanımını ve geçirimsizliğini önemli derecede azaltır.

Hazır beton genel olarak basınç dayanımı ve kıvam sınıfına göre sipariş edilmektedir. Hazır beton üreticisi de müşteri tarafından talep edilen kıvam sınıfını; beton reçetesi, şantiyenin uzaklığı, trafik durumu, hava sıcaklığı gibi parametreleri göz önünde bulundurarak üretim aşamasında ayarlamaktadır. Çimento ve su, ilk karıştırma ile reaksiyona girerek zamanla sertleşmeye ve dolayısıyla kıvamını kaybetmeye eğilimlidir. Betonun taşınması sürecinde yaşanabilecek sorunlar, şantiyede beton dökümünün gecikmesi, hava sıcaklığına bağlı olarak transmikser içindeki betonun hızlı kıvam kaybetmesi gibi nedenlerden dolayı betonun işlenebilirliği öngörülenden daha fazla azalabilmektedir. Bu durumda da şantiyede betonun işlenebilirliğinin arttırılması gerekebilir. Bu aşamada biri doğru diğeri yanlış iki uygulama söz konusudur. Su ilave edilerek betonun akışkanlığının arttırılması son derece zararlı sonuçlara neden olan yanlış yöntemdir.

Piyasada redoz olarak da bilinen, genel olarak beton üretiminde kullanılan akışkanlaştırıcı katkının aynısı ya da özel olarak şantiyede beton işlenebilirliğini yeniden arttırmaya yönelik üretilen kimyasal katkılar beton performansını olumsuz etkilemek bir yana beton performansını olumlu etkileyen kimyasallardır. Bu katkıların kullanımı ile şantiyede kontrolsüz su ilave edilmesinin önüne geçilmekte ve olası dayanıklılık ve dayanım sorunları engellenmektedir.

Şantiyede betona katkı ilave edilmesi (redoz uygulaması) TS EN 206, TS 13515 Standartlarında ve Betonarme İşleri Genel Teknik Şartnamesinde yer almaktadır. TS 13515 Standardında redoz uygulaması ile ilgili aşağıdaki bilgiler yer almaktadır:

• Betona su ilave edilmemesi esastır. Ancak, herhangi zorunlu bir sebeple su ilave edilmesi halinde, betonun son durumunu değerlendirmek üzere bu betondan kalite kontrol için bir takım numune alınmalı ve bu numune takımından elde edilen deney sonucu, ortalamaya dahil edilmelidir.
• Transmiksere ilave edilen herhangi su, kimyasal katkı, boyar madde veya fiber (fiber miktarı belirtilmişse) miktarı ve bunu talep eden taraf (kullanıcı veya imalatçı), tüm durumlarda teslim fişine (irsaliye) kaydedilmelidir.
• Transmikser içerisindeki tekrar karıştırma süresi, her 1 m³ beton hacmi için en az 1 dakika olmalıdır. Asıl karıştırma işleminden sonra kimyasal katkı ilave edilmesi durumunda beton, en az 5 dakika süreyle daha karıştırılmalıdır.

18 Ağustos 2018 tarihinde 30513 nolu Resmî Gazetede yayımlanan Beton İşleri Genel Şartnamesinin 6.3.3.2. maddesinde aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:

• Betonun kıvamı şartnamede öngörülmüş ve beton üreticisi tarafından sevk ve teslim irsaliyesi ile beyan edilmiş kıvam sınıfından (toleranslar dahilinde) daha düşük ise kıvamın hedeflenen sınıfa getirilmesi için TS EN 934-2’e uygun kimyasal katkılar kullanılır. Bu işlem için kesinlikle su ilave edilmesine müsaade edilmez. Transmikser içinde kimyasal katkının yeniden karıştırma süresi, en az 5 dakika olmak üzere, her 1 m³ beton için en az 1 dakika olmalıdır. Beton döküm sahasında transmikserin içine boşaltmak suretiyle betona ilave edilmek istenen TS EN 206 ve TS 13515’te izin verilen boya, fiber, kimyasal katkı vb. maddeler üreticinin bilgi ve onayı dışında kesinlikle betona ilave edilemez.

Hazır beton üreticisinin kontrolü ve sorumluluğunda olan bu kimyasal katkıların istenilen performansı göstermesi için aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Şantiyede ilave edilecek kimyasal katkının beton performansına etkileri ve diğer bileşenler ile uyumu hazır beton üreticisi tarafından önceden kontrol edilmelidir. Beton akışkanlaştırıcı katkı ile uyumlu redoz katkıları (PCE bazlı akışkanlaştırıcı-PCE bazlı redoz gibi) kullanılması gerekmektedir.
• Döküm sahasında ilave edilen redoz katkıları priz süresini önemli düzeyde arttırmamalı ve kalıp sökme süresini fazla ötelememelidir. Bu konuda üretici ve uygulayıcının önceden gerekli kontrolleri yapması gerekmektedir.
• Şantiyede gerekli beton kıvamını sağlamak için ne kadar katkı ilave edileceği önceden tespit edilerek transmikser operatörü bilgilendirilmelidir.
• Yanlış katkı kullanımının önüne geçilmesi için beton santralinde ve şantiyede gerekli önlemler alınmalıdır.
• Transmiksere ilave edilen kimyasal katkının karıştırma süresi en az 5 dakika olmak üzere, her 1 m³ beton için en az 1 dakika olmalıdır.
• Katkı ilavesi sonrasında basınç dayanımı testi için uygun şekilde numune alınmalıdır.
• Katkının ilave edilme zamanı, ilave edilen katkının tipi ve miktarı, ilave edilme öncesinde transmikserde kalan tahmini beton miktarı, ilave öncesi beton kıvamı, ilave sonrası beton kıvamı ve ilave işlemini talep eden taraf (yetkilinin kimlik bilgileri ve imzası) bilgileri irsaliyede belirtilmelidir.

Tablo 1’de belirtilen gerçek bir saha uygulamasında şantiyeye gelen hazır betonun 1 saat sonraki çökme (slamp) değeri 15 cm’den 9 cm’e düşmüştür. Betona su ve redoz katkısı katılarak kıvam 17 cm’e yükseltilmiştir. Ancak, su katılan betonun 28 gün sonunda basınç dayanımı C20/25 sınıfını karşılarken, redoz uygulanan betonun dayanım sınıfı C25/30 olarak gerçekleşmiştir.

Tablo 1. Şantiyede beton kıvamını ayarlamada su ve redoz katkı ilavesinin etkisi

Yer		Çökme	Beton Sınıfı
Beton santrali		15 cm	C25/30
Şantiyede 1 saat sonra	Su ve redoz katkı ilavesi yok	9 cm	C25/30
	Su katılarak	17 cm	C20/25
	Redoz katkısı kullanılarak	17 cm	C25/30